مجید خلیجی اسامی پادشاهان دوره ی اشکانی وگوشه ای از اقدامات آنان
1- ارشک یا اشک اول : پارتیان ارشک یا اشک اول را بنیانگذار قدرت سیاسی خویش شمرده وفرمانروایانشان به خود لقب اشک داده اند . آنان به همین جهت نیز به اشکانیان هم شهرت دارند . قیام علیه ی سلوکیان در روزگار حکومت آنطیو کوس دوم – علت قیام اهانتی بود که حاکم سلوکی پارت به تیرداد کرد . پس از این اهانت دو برادر مبادرت به قتل حاکم سلوکی کردند. ارشک پس از دو سال حکومت سرانجام کشته شد .
2- تیرداد : پس از مرگ اشک اول برادرش تیردادبه قدرت رسید وخود را اشک دوم لقب داد . تیرداد در مدت 37 سال سلطنت خود توانست قدرت سیاسی پارت را تثبیت کند وقلمرو حکومت اشکانی را توسعه بخشد . پیروزی بر سلو کوس دوم موجب اقتدار پارتیان گردید در اهمیت این پیروزی متذکر شویم که اشکانیان آن را مبداء تاریخ خویش گرفتند . تیرداد پس از پیروزی بر مقدونی ها پایتخت اشکانیان را از هکاتم پیلس به شهری جدید به نام دارا که خود فرمان بنای آن را داد منتقل نمود .
3- اردوان اول : فرزند تیرداد به نام اردوان اول ( اشک سوم ) به سلطنت رسید . آنتیو کوس کبیر ( آنتیوکوس سوم ) توانست در زمان این پادشاه همدان راتصرف کند سپس معبد اناهیتا وبعد از آن شهر صددروازه پایتخت پارتها وبعد از آن قلعه ی سیرینکا رانیز تصرف کرد.
4- فری یاپث : فرزند اردوان اول به نام فری یاپث ملقب به اشک چهارم به سلطنت رسید . درزمان این پادشاه نه مقدونی ها ونه فرمانروای باختر هیچکدام به لشکر کشی به قلمرو پارت نپرداختند . پارتها در ایام طولانی اشک چهارم نیروی کافی برای بسط متصرفات خود فراهم آورده بودند .
5- فرهاد اول : در روزگار حکومت اشک پنجم یعنی فرهاد اول سرزمین ماردی ها در دامنه های البرز وسرزمین ری به تصرف درآمد . همچنین طوایفی از ماردی ها را به جنوب شرقی ری کوچ داد تا نگهداری وپاسبانی راه پر اهمیت خراسان وماد بزرگ استفاده کند .
6- مهرداد اول : پس از مرگ فرهاد اول برادر او به نام مهرداد اول ( اشک ششم ) به قدرت رسید . در زمان حکومت این شاه پارتی قدرت پارت به معنای واقعی طلوع کرد وبسط یافت . مهرداد اول ابتدا توانست باختر را تصرف کند وسپس سرزمین ماد بزرگ را ضمیمه متصرفات خود کرد . بعد از آن منطقه ی بین النهرین را که اهمیت سیاسی واقتصادی داشت تصرف کرد . پس از 38 سال حکومت توانست زمینه ی تجدید حیات سیاسی ایران و وحدت واستقلال این کشور را فراهم آورد. غلبه بردمتریوس پادشاه سلوکی .
7- فرهاد دوم : فرزند مهرداد اول فرهاد دوم ( اشک هفتم ) به قدرت رسید . فرهاد دوم به جنگ با آنتیوکوس هفتم رفت ودر جنگ آتنه ئوس سردار معروف سپاه آنتیوکوس از میدان گریخت . آنتیوکوس که خود در جنگ زخمی شده بود خود را از بلندی صخره ای افکند وجان سپرد . جسد آنتیوکوس با احترام به سوریه روانه شد . پس از این جنگ سلوکی ها هیچگاه معترض ایران نشدند واین جنگ آخرین نبرد پارت ها وسلوکیان بود . فرهاد دوم در جنگ با سکاها کشته شد.
8- اردوان دوم : پس از فرهاد دوم عمویش اردوان دوم به نام اشک هشتم به قدرت رسید . دوره ی حکومت اردوان دوم عصر ضعف مقطعی حکومت اشکانی است . سکاها به ایران تجاوز کردند . قبایل مهاجم دیگری به نام طخارها که شعبه ای از قبایل یویه چی مغولی بودندبه ایران تجاوز کردند . اردوان دوم در جنگ با همین گروه کشته شد .
9- مهرداددوم : مهرداد دوم (اشک نهم) به مهرداد بزرگ نیز شهرت دارد . قدرت سیاسی پارت وارد مرحله ی نوینی گردید که توان مقابله در عرصه ی جهانی را داشت . مهرداد دوم ابتدا بین النهرین را تصرف کرد وسپس به مبارزه با سکاها وطخارها مبادرت ورزید وآنها رااز ایران اخراج کرد . سرزمین ارمنستان که دارای اهمیت فراوان بود راتصرف کرد .
10- سنتروک : سنتروک به نام (اشک دهم ) به قدرت رسید . ضعف در قدرت سیاسی پارت در زمان او ایجاد شد .
11- فرهاد سوم : فرهاد سوم به نام اشک یازدهم به قدرت رسید . ضعف در قدرت سیاسی پارت در زمان این پادشاه نیز ادامه پیدا کرد . صلح با سردار رومی لوکولوس . نخستین نبرد با رومیان که نتیجه ی آ ن شکست وناکامی وعقب نشینی از ارمنستان بود . در نبرد دوم فرهاد سوم با پومپه بار دیگر نتیجه ی جنگ به سود رومیان تمام شد . فرهاد سوم به دست پسران خود کشته شد .
12- مهردادسوم : حکومت مهرداد سوم ( اشک دوازدهم ) بیش از چهار سال دوام نداشت زیرا به دلیل اعمال خشونت های زیاد توسط مجلس مهستان از قدرت خلع شد .
13- ارد اول : برادر مهرداد سوم ارد اول به نام ( اشک سیزدهم ) قدرت را به دست گرفت . کراسوس سردار رومی در نبرد حران شکست خورد ورومیان برای نخستین بار شکست سختی از اشکانیان خوردند . در این جنگ کراسوس سردار رومی به دام سورن سردار مشهور پارتی افتاد وبه قتل رسید . در زمان این پادشاه پاکر پسر ارد به همراه یک سردار رومی به نام لابینیوس عازم تصرف سوریه گردید وتوانست تمامی بادیه الشام بجز شهر صور را تسخیر کند .
14- فرهاد چهارم : پس از کناره گیری ارد اول به خواست او فرهاد چهارم ( اشک چهاردهم ) به قدرت رسید . فرهاد توانست مدتی رومیان را از ارمنستان اخراج کند . در نتیجه ی بیدادگری این پادشاه مردم او را از سلطنت خلع کردند .
15- فرهادک : فرهاد چهارم به دست پسرش فرهادک که از مادری رومی به دنیا آمده بود به قتل رسید . فرهادک با عنوان فرهاد پنجم ( اشک پانزدهم ) به سلطنت رسید وبامادر رومی اش موزا ازدواج کرد . بیش از چهار سال سلطنت نکرد وبراثر شورش مردم از قدرت ساقط گردید و کشته شد .
16- ارد دوم : ارد دوم ( اشک شانزدهم ) چون ستمگری آغاز کرد پس از چهار سال سلطنت مقتول گردید .
17- ونن : ونن ( اشک هفدهم ) بنا به رای مجلس مهستان از روم احضار شد وبه سلطنت رسید وبعد از هفت سال خلع گردید .
18- اردوان سوم : اردوان سوم ( اشک هجدهم ) به قدرت رسید . درگیری های داخلی وضعف شاهان پس از اردوان سوم
19-
20-
21-
22- بلاش اول : (اشک بیست دوم ) بلاش کشور بحران زده ایران را از ضعف وسستی رهانید وبار دیگر آن را به اقتدار پیشین برگرداند . تصرف ارمنستان در نبرد کوربولو که سپاهیان پارتی قوای رومی راشکست دادند . پس از این شکست تیردادبه عنوان پادشاه ارمنستان تعیین گردید اما تاج را از دست نرون گرفت .
23- پاکر دوم : پاکر دوم ( اشک بیست و سوم )
24- خسرو : خسرو (اشک بیست و چهارم ) برای مدتی حدود بیست سال به عنوان پادشاه اشکانی سلطنت کرد که دوران حکومت او نقطه ی عطفی در جریان تشدید انحطاط قدرت پارت است . تراژان امپراطور معروف روم ارمنستان را تصرف کرد . تیسفون پایتخت اشکانیان را به تصرف در آورد. پس از مرگ تراژان هادریان جانشین اوشد او حاضر شد دختر پادشاه وتخت طلای ایران را که در جریان تصرف تیسفون به دست رومیان افتاده بود مسترد دارد.
25- بلاش دوم : بلاش دوم ( اشک بیست وپنجم ) به سلطنت رسید . بلاش برای تخلیه ی کشور از وجود قبایل آلان حاضر شد به آنان باج دهد که این خود نشانه ی ضعف قدرت پارت در این زمان است .
26- بلاش سوم : بلاش سوم ( اشک بیست و ششم ) به قدرت رسید . ارمنستان را تصرف کرد وحتی والیوس سوریانوس سردار رومی را شکست داد . چندی بعد رومیان به فرماندهی اویدیوس کاسیوس تیسفون را تصرف کردند و ضعف قدرت اشکانی بیش از پیش هویدا گشت .
27- بلاش چهارم : بلاش چهارم ( اشک بیست و هفتم ) به قدرت رسید . انحطاط اشکانیان همچنان تداوم یافت . تصرف تیسفون توسط رومیان . رومیان حتی توانستند 100000 تن از زنان وکودکان ایرانی رابه اسارت ببرند .
28- بلاش پنجم : بلاش پنجم ( اشک بیست و هشتم ) به قدرت رسید . انحطاط اشکانیان همچنان تداوم داشت . حکومت اشکانی دو قسمت شد . شرق کشور در اختیار بلاش پنجم بود وغرب کشور در اختیار برادر شاه اشکانی یعنی اردوان بود . اختلاف شدید داخلی در دربار .
29- اردوان : ( اشک بیست و نهم ) اردوان دربرابر رومیان پیروزی هایی کسب کرد اما این پیروزی ها با ظهور اردشیر بابکان عقیم ماند .
2- تیرداد : پس از مرگ اشک اول برادرش تیردادبه قدرت رسید وخود را اشک دوم لقب داد . تیرداد در مدت 37 سال سلطنت خود توانست قدرت سیاسی پارت را تثبیت کند وقلمرو حکومت اشکانی را توسعه بخشد . پیروزی بر سلو کوس دوم موجب اقتدار پارتیان گردید در اهمیت این پیروزی متذکر شویم که اشکانیان آن را مبداء تاریخ خویش گرفتند . تیرداد پس از پیروزی بر مقدونی ها پایتخت اشکانیان را از هکاتم پیلس به شهری جدید به نام دارا که خود فرمان بنای آن را داد منتقل نمود .
3- اردوان اول : فرزند تیرداد به نام اردوان اول ( اشک سوم ) به سلطنت رسید . آنتیو کوس کبیر ( آنتیوکوس سوم ) توانست در زمان این پادشاه همدان راتصرف کند سپس معبد اناهیتا وبعد از آن شهر صددروازه پایتخت پارتها وبعد از آن قلعه ی سیرینکا رانیز تصرف کرد.
4- فری یاپث : فرزند اردوان اول به نام فری یاپث ملقب به اشک چهارم به سلطنت رسید . درزمان این پادشاه نه مقدونی ها ونه فرمانروای باختر هیچکدام به لشکر کشی به قلمرو پارت نپرداختند . پارتها در ایام طولانی اشک چهارم نیروی کافی برای بسط متصرفات خود فراهم آورده بودند .
5- فرهاد اول : در روزگار حکومت اشک پنجم یعنی فرهاد اول سرزمین ماردی ها در دامنه های البرز وسرزمین ری به تصرف درآمد . همچنین طوایفی از ماردی ها را به جنوب شرقی ری کوچ داد تا نگهداری وپاسبانی راه پر اهمیت خراسان وماد بزرگ استفاده کند .
6- مهرداد اول : پس از مرگ فرهاد اول برادر او به نام مهرداد اول ( اشک ششم ) به قدرت رسید . در زمان حکومت این شاه پارتی قدرت پارت به معنای واقعی طلوع کرد وبسط یافت . مهرداد اول ابتدا توانست باختر را تصرف کند وسپس سرزمین ماد بزرگ را ضمیمه متصرفات خود کرد . بعد از آن منطقه ی بین النهرین را که اهمیت سیاسی واقتصادی داشت تصرف کرد . پس از 38 سال حکومت توانست زمینه ی تجدید حیات سیاسی ایران و وحدت واستقلال این کشور را فراهم آورد. غلبه بردمتریوس پادشاه سلوکی .
7- فرهاد دوم : فرزند مهرداد اول فرهاد دوم ( اشک هفتم ) به قدرت رسید . فرهاد دوم به جنگ با آنتیوکوس هفتم رفت ودر جنگ آتنه ئوس سردار معروف سپاه آنتیوکوس از میدان گریخت . آنتیوکوس که خود در جنگ زخمی شده بود خود را از بلندی صخره ای افکند وجان سپرد . جسد آنتیوکوس با احترام به سوریه روانه شد . پس از این جنگ سلوکی ها هیچگاه معترض ایران نشدند واین جنگ آخرین نبرد پارت ها وسلوکیان بود . فرهاد دوم در جنگ با سکاها کشته شد.
8- اردوان دوم : پس از فرهاد دوم عمویش اردوان دوم به نام اشک هشتم به قدرت رسید . دوره ی حکومت اردوان دوم عصر ضعف مقطعی حکومت اشکانی است . سکاها به ایران تجاوز کردند . قبایل مهاجم دیگری به نام طخارها که شعبه ای از قبایل یویه چی مغولی بودندبه ایران تجاوز کردند . اردوان دوم در جنگ با همین گروه کشته شد .
9- مهرداددوم : مهرداد دوم (اشک نهم) به مهرداد بزرگ نیز شهرت دارد . قدرت سیاسی پارت وارد مرحله ی نوینی گردید که توان مقابله در عرصه ی جهانی را داشت . مهرداد دوم ابتدا بین النهرین را تصرف کرد وسپس به مبارزه با سکاها وطخارها مبادرت ورزید وآنها رااز ایران اخراج کرد . سرزمین ارمنستان که دارای اهمیت فراوان بود راتصرف کرد .
10- سنتروک : سنتروک به نام (اشک دهم ) به قدرت رسید . ضعف در قدرت سیاسی پارت در زمان او ایجاد شد .
11- فرهاد سوم : فرهاد سوم به نام اشک یازدهم به قدرت رسید . ضعف در قدرت سیاسی پارت در زمان این پادشاه نیز ادامه پیدا کرد . صلح با سردار رومی لوکولوس . نخستین نبرد با رومیان که نتیجه ی آ ن شکست وناکامی وعقب نشینی از ارمنستان بود . در نبرد دوم فرهاد سوم با پومپه بار دیگر نتیجه ی جنگ به سود رومیان تمام شد . فرهاد سوم به دست پسران خود کشته شد .
12- مهردادسوم : حکومت مهرداد سوم ( اشک دوازدهم ) بیش از چهار سال دوام نداشت زیرا به دلیل اعمال خشونت های زیاد توسط مجلس مهستان از قدرت خلع شد .
13- ارد اول : برادر مهرداد سوم ارد اول به نام ( اشک سیزدهم ) قدرت را به دست گرفت . کراسوس سردار رومی در نبرد حران شکست خورد ورومیان برای نخستین بار شکست سختی از اشکانیان خوردند . در این جنگ کراسوس سردار رومی به دام سورن سردار مشهور پارتی افتاد وبه قتل رسید . در زمان این پادشاه پاکر پسر ارد به همراه یک سردار رومی به نام لابینیوس عازم تصرف سوریه گردید وتوانست تمامی بادیه الشام بجز شهر صور را تسخیر کند .
14- فرهاد چهارم : پس از کناره گیری ارد اول به خواست او فرهاد چهارم ( اشک چهاردهم ) به قدرت رسید . فرهاد توانست مدتی رومیان را از ارمنستان اخراج کند . در نتیجه ی بیدادگری این پادشاه مردم او را از سلطنت خلع کردند .
15- فرهادک : فرهاد چهارم به دست پسرش فرهادک که از مادری رومی به دنیا آمده بود به قتل رسید . فرهادک با عنوان فرهاد پنجم ( اشک پانزدهم ) به سلطنت رسید وبامادر رومی اش موزا ازدواج کرد . بیش از چهار سال سلطنت نکرد وبراثر شورش مردم از قدرت ساقط گردید و کشته شد .
16- ارد دوم : ارد دوم ( اشک شانزدهم ) چون ستمگری آغاز کرد پس از چهار سال سلطنت مقتول گردید .
17- ونن : ونن ( اشک هفدهم ) بنا به رای مجلس مهستان از روم احضار شد وبه سلطنت رسید وبعد از هفت سال خلع گردید .
18- اردوان سوم : اردوان سوم ( اشک هجدهم ) به قدرت رسید . درگیری های داخلی وضعف شاهان پس از اردوان سوم
19-
20-
21-
22- بلاش اول : (اشک بیست دوم ) بلاش کشور بحران زده ایران را از ضعف وسستی رهانید وبار دیگر آن را به اقتدار پیشین برگرداند . تصرف ارمنستان در نبرد کوربولو که سپاهیان پارتی قوای رومی راشکست دادند . پس از این شکست تیردادبه عنوان پادشاه ارمنستان تعیین گردید اما تاج را از دست نرون گرفت .
23- پاکر دوم : پاکر دوم ( اشک بیست و سوم )
24- خسرو : خسرو (اشک بیست و چهارم ) برای مدتی حدود بیست سال به عنوان پادشاه اشکانی سلطنت کرد که دوران حکومت او نقطه ی عطفی در جریان تشدید انحطاط قدرت پارت است . تراژان امپراطور معروف روم ارمنستان را تصرف کرد . تیسفون پایتخت اشکانیان را به تصرف در آورد. پس از مرگ تراژان هادریان جانشین اوشد او حاضر شد دختر پادشاه وتخت طلای ایران را که در جریان تصرف تیسفون به دست رومیان افتاده بود مسترد دارد.
25- بلاش دوم : بلاش دوم ( اشک بیست وپنجم ) به سلطنت رسید . بلاش برای تخلیه ی کشور از وجود قبایل آلان حاضر شد به آنان باج دهد که این خود نشانه ی ضعف قدرت پارت در این زمان است .
26- بلاش سوم : بلاش سوم ( اشک بیست و ششم ) به قدرت رسید . ارمنستان را تصرف کرد وحتی والیوس سوریانوس سردار رومی را شکست داد . چندی بعد رومیان به فرماندهی اویدیوس کاسیوس تیسفون را تصرف کردند و ضعف قدرت اشکانی بیش از پیش هویدا گشت .
27- بلاش چهارم : بلاش چهارم ( اشک بیست و هفتم ) به قدرت رسید . انحطاط اشکانیان همچنان تداوم یافت . تصرف تیسفون توسط رومیان . رومیان حتی توانستند 100000 تن از زنان وکودکان ایرانی رابه اسارت ببرند .
28- بلاش پنجم : بلاش پنجم ( اشک بیست و هشتم ) به قدرت رسید . انحطاط اشکانیان همچنان تداوم داشت . حکومت اشکانی دو قسمت شد . شرق کشور در اختیار بلاش پنجم بود وغرب کشور در اختیار برادر شاه اشکانی یعنی اردوان بود . اختلاف شدید داخلی در دربار .
29- اردوان : ( اشک بیست و نهم ) اردوان دربرابر رومیان پیروزی هایی کسب کرد اما این پیروزی ها با ظهور اردشیر بابکان عقیم ماند .
نظرات شما عزیزان:
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
